Hoe voelt een leerling zich? Dat kun je meten!

Elke docent maakt zich wel eens zorgen om het welbevinden van leerlingen. Vaak worden klassenuren ingevoerd om daaraan te werken. Dankzij de Kennisrotonde zagen twee vmbo-docenten dat ze veel breder konden kijken en het welbevinden zelfs echt kunnen ‘meten’.  “Dat we het welbevinden via het klassenuur konden verbeteren, was wat utopisch van ons.”

Hoe weten we nu zeker of het goed gaat met onze leerlingen? En hoe meten we of ze zich door onze inspanningen beter gaan voelen? Met die vragen klopten Suzy ‘t Zand en Ellie Langenhuizen aan bij de Kennisrotonde. Zij zijn beiden docent op de groene vmbo-school Yuverta in Nijmegen. De Kennisrotonde is een laagdrempelige manier voor onderwijs- en jeugdprofessionals om wetenschappelijke kennis te gebruiken om hun werk te verbeteren.

Wat is welbevinden eigenlijk?
Ellie is projectleider Onderwijsinnovatie: “We zijn op onze school bezig met meerdere innovaties, vanuit drie speerpunten: welbevinden, keuzevrijheid en contextrijkheid. Voor het  welbevinden hadden we de klassenuren in het leven geroepen.” Suzy is coördinator van die klassenuren: “Maar we vroegen ons tegelijkertijd af: wat is welbevinden eigenlijk?” Ellie volgt een masteropleiding Leren en Innoveren. Via die opleiding hoorde ze over de Kennisrotonde. “Dat werkt heel makkelijk. We hebben onze vraag gewoon ingevoerd op kennisrotonde.nl en die werd vervolgens goedgekeurd.”

“Flinke lamp”
Toen volgden er twee gesprekken met Armaghan Efat, zij is kennismakelaar bij de Kennisrotonde en helpt vraagstellers om vragen ‘onderzoekbaar’ te maken. “Wat heel fijn was: dat zij echt in die materie zit,” vertelt Suzy. “Armaghan kon de goede vragen mee bedenken en heel specifiek trechteren: waar willen we nu naartoe? Waardoor bij ons het lampje ging branden.” “Dat was wel een flinke lamp eigenlijk,” vult Ellie aan. “Dat wij helemaal niet met dat klassenuur voor elkaar kunnen krijgen dat dat welbevinden beter wordt. De omgeving thuis, de pauzes, de andere lessen, de docentenuitval, het heeft allemaal invloed. Hoe goed wij dat klassenuur ook inrichten. Die leerling loopt de klas weer uit en het effect is zo weer weg. Het was wat utopisch van ons.”

“We moeten het samen doen”
Ellie: “We benaderen het klassenuur nu veel realistischer en zetten daarmee ook minder druk op de mentoren.” “We moeten het samen doen. Soms hebben juist andere medewerkers dan docenten grote invloed. Een leerling haalt zijn welbevinden uit verschillende momenten en contacten. Daar gaan we mee aan de slag,” aldus Suzy. “Het klassenuur blijft, maar meer als monitoring.”

Welbevinden meten
Ellie: “En dankzij de Kennisrotonde hebben we nu ook instrumenten aangereikt gekregen waarmee we het welbevinden echt kunnen meten. En dus kunnen zien of het vooruitgaat. De instrumenten gaan we bespreken met onze orthopedagoog en zorgcoördinator. Om te kijken welk het meest geschikt is voor onze leerlingen.”

De instrumenten die de antwoordspecialisten van de Kennisrotonde als betrouwbaar en valide kwalificeren zijn: Mental Health Continuum-Short Form, Kidscreen-27, de SchoolVragenLijst en de Cantril-ladder. De eerste drie instrumenten meten meerdere dimensies van welbevinden en geven daardoor rijkere informatie. Nadeel is dat ze meer tijd kosten om af te nemen. Verder verschillen de instrumenten in de leeftijdsgroep waarvoor ze het geschiktst zijn.

Ben je geïnteresseerd in dit onderwerp? Op de website van de Kennisrotonde vind je meer informatie. En via deze link is het uitgebreide antwoordrapport te lezen.