Meer dan een kwart van de Nederlandse jongeren hebben een biculturele achtergrond. Te vaak worden de uitdagingen die daarmee samengaan negatief bekeken. De onderzoekers van het project ‘Meer dan de som der delen’ van de NWA-route Jeugd willen dat veranderen. Projectleider Sheida Novin: “Wij willen die tieners én hun docenten helpen om die diverse achtergrond juist als kracht te zien.”
Biculturele adolescenten (12-18 jaar) groeien op met unieke uitdagingen. Ze moeten hun weg vinden in verschillende culturele contexten en horen bij een minderheidsgroep. Traditioneel werden deze ervaringen door wetenschappers gezien als een bron van moeilijkheden en kwetsbaarheid, maar de laatste tijd is er steeds meer aandacht voor de voordelen van bicultureel zijn.
Creativiteit
Het onderzoeksproject ‘Meer dan de som der delen,’ dat in 2023 van start gaat, richt zich op die voordelen. “Deze jongeren doen in hun dagelijks leven ervaringen op waarmee ze vaardigheden en kennis opbouwen die waardevol zijn in deze tijd,” legt Sheida Novin uit. “Als jongere met een biculturele achtergrond beweeg je je continu in verschillende culturele contexten, waarin op verschillende manieren naar onderwerpen gekeken wordt.”
“Je weet dat regels kunnen verschillen, afhankelijk van de culturele situatie”
“Je weet dat regels en verwachtingen kunnen verschillen, afhankelijk van de culturele situatie. Je leert dus vanuit verschillende perspectieven ergens naar kijken. Uit de literatuur weten we dat dat bijdraagt aan creativiteit. En laat dat nu een 21st century skill zijn die je vandaag de dag hard nodig hebt.”
Onderwijs
We richten ons in dit project voornamelijk op het onderwijs: in hoeverre is de herkenning van die ‘biculturele krachten’ positief voor de creativiteit? Herkennen docenten die krachten? En welke invloed heeft dat bijvoorbeeld op het nakijken van creativiteitstaken? Sheida: “Wij willen tieners en hun docenten helpen om bicultureel zijn juist als kracht te zien.”
“Herkennen docenten die ‘biculturele krachten’?
Hiermee sluit het onderzoek naadloos aan op alle drie de onderzoeksthema’s die centraal staan bij de NWA-route Jeugd: ‘Diversiteit en ongelijkheid’, ‘Leren en ontwikkelen in verschillende contexten’ en ‘Normativiteit van opvoeding en onderwijs’.
‘Niets over ons, zonder ons’
Bij de NWA-route Jeugd is het zo vroeg mogelijk betrekken van jongeren bij het onderzoek een basisvoorwaarde: ‘niets over ons, zonder ons’. Ook bij het onderzoeksontwerp dus. Sheida legt uit hoe dat in dit onderzoek gebeurt: “We hebben met groepen jongeren gesproken over hun eigen biculturaliteit: hoe kijken ze er zelf tegenaan? Dan merk je dat het niet iets nieuws is, ze weten wat het hen brengt: voor de een is het de flexibiliteit, voor de ander het invoelingsvermogen.”
“Jongeren helpen ons het onderzoek in te richten”
“Na die gesprekken hebben we een vragenlijst gemaakt met de aspecten die de jongeren noemden. Die hebben we als pilot afgenomen bij honderd jongeren. Allemaal nog ter voorbereiding, maar in nauwe samenwerking met de jongeren zelf. Zij helpen ons het onderzoek in te richten.”
Graag
Waar Sheida echt blij van wordt? Dat jongeren graag meedoen met dit onderzoek. “Nou ja, je moet ze wel even aan boord krijgen. Maar als ze merken waar het over gaat, zijn de reacties zó positief! Eindelijk is er positieve aandacht van buitenaf. Het is nieuw dat het gezien wordt. Het is heel tof voor ons als onderzoekers dat ze mee willen doen, de resultaten willen weten, betrokken willen blijven.”
De looptijd van dit onderzoek is 2 jaar.
Onderzoekspartners:
– Sheida Novin (Universiteit Utrecht) (projectleider)
– Matthijs Baas (Universiteit van Amsterdam)
– Willem Frankenhuis (Universiteit Utrecht)
– Evelyn Kroesbergen (Radboud Universiteit)
– Claire Stevenson (Universiteit van Amsterdam)
Samenwerkingspartners:
– Marcel Dela Haije (Gemeente Rotterdam)
– Nadia Barquioua (Stichting Jeugd op Zuid)
– Rianne van der Meij (Grafisch Lyceum Rotterdam)